Waarom eerlijke verkiezingen in Venezuela het lot van miljoenen migranten – en Joe Biden – zouden kunnen beïnvloeden

CNN
—

Een klein hoekje van Venezuela verspreidt zich langzaam langs Avenue 77 in Bogotá, de hoofdstad van Colombia.

Op gemeentelijke kaarten wordt deze buurt officieel aangeduid als Juni II (“eenwording”)Maar voor veel inwoners staat het bekend als… Hugo Chavez-buurtnaar de overleden Venezolaanse president.

Veel Venezolanen die de afgelopen tien jaar hun land zijn ontvlucht, noemen Bogotá nu hun thuis. De stad staat vol met informele gemeenschappen waar migranten samenkomen om elkaar te helpen integreren en depressie en heimwee te bestrijden.

Maria Alvarez is een van deze immigranten. Maria, een 27-jarige alleenstaande moeder uit Valencia, verliet Venezuela in 2017 toen haar zoon Gabriël nog maar één jaar oud was. Sindsdien zijn ze niet meer teruggekeerd. Gabriel kent zijn grootouders alleen van foto’s op de telefoon van zijn moeder en af ​​en toe van videogesprekken.

“Iedereen is vertrokken… Ik heb familie in Brazilië, de Verenigde Staten en ook hier in Colombia, Ecuador en Chili. We zijn allemaal in het buitenland: mijn ooms, tantes, neven en nichten… Alleen mijn moeder, vader en een van mijn broers blijven in Venezuela”, vertelde Alvarez aan CNN.

De meeste van deze zeven miljoen migranten verlieten Venezuela na 2014, volgens de Verenigde Naties, te midden van een economische en politieke crisis veroorzaakt door de ineenstorting van de olieprijzen – een van de belangrijkste exportproducten van Venezuela – in combinatie met chronische corruptie en wanbeheer door overheidsfunctionarissen.

Bijna twee miljoen van hen hebben een werkvergunning gekregen om in Colombia te werken, waar het leven goed gaat voor Alvarez en velen zoals zij. Na de Covid-pandemie heb ik meegeholpen aan de oprichting van de V.F Universiteit 2 Het bieden van professionele lessen en psychologische begeleiding aan Venezolanen en Colombianen. Ze verdient nu de kost als nagelstyliste en heeft een nieuwe partner ontmoet.

Desondanks voelt ze zich nog steeds aangetrokken tot Venezuela. ‘Ik droom er alleen maar van om naar huis te gaan en daar een leven op te bouwen’, zei ze huilend tegen CNN. ‘Colombia was goed, en ik voel me hier welkom, maar ik verlang ernaar terug te gaan.’

Verkiezingen en geloofwaardige oppositie

Maar toen de autoritaire regering van Nicolas Maduro de macht consolideerde, bleven dromen over een terugkeer jarenlang slechts dromen. Tot nu.

Deze maand zal Venezuela voor het eerst in tien jaar verkiezingen houden waarin oppositiekandidaat Edmundo Gonzalez, die een geloofwaardige kans heeft om te winnen, zal concurreren met de regering van Maduro.

In oktober vorig jaar beloofde Maduro formeel vrije en eerlijke verkiezingen te zullen organiseren in 2024, aan het einde van een lang en geheim onderhandelingsproces met het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.

Maar die belofte is op zijn minst gedeeltelijk in gevaar gebracht te midden van een nieuwe kloof tussen Washington en Caracas: de leidende oppositiekandidaat Maria Corina Machado werd eerder dit jaar uitgesloten van kandidaatstelling, net als haar vervanger, Corina Llores. De Venezolaanse regering heeft het Witte Huis ervan beschuldigd niet alle economische sancties die aan overheidsfunctionarissen zijn opgelegd, op te heffen, en de afgelopen weken zijn aanhangers van de oppositie en leden van Machado’s team gearresteerd.

Veel deskundigen zijn echter van mening dat de oppositie een reële kans heeft om Maduro tegen de verkiezingen van 28 juli uit de macht te zetten.

Uit recente opiniepeilingen blijkt dat Gonzalez ruim twintig procentpunten voorsprong heeft op Maduro, en voor het eerst sinds jaren zijn verkiezingswaarnemers van het Carter Center en de Verenigde Naties uitgenodigd om de verkiezingen te observeren.

Een dergelijke voorsprong zou Gonzalez tot favoriet maken in vrijwel elke andere democratie. Maar in Venezuela is de regering gewend geraakt aan het vasthouden aan de macht. Critici hebben haar al lang beschuldigd van het manipuleren van stemmen en het tot zwijgen brengen van afwijkende meningen.

Protesten van de oppositie werden herhaaldelijk onderdrukt in 2014, 2017 en 2019, en honderden oppositieleiders werden gearresteerd of verbannen.

Voor veel mensen ziet dit jaar er echter anders uit.

“Persoonlijk vind ik het moeilijk te geloven dat Maduro zo eenvoudig de macht zou opgeven”, zegt Laura Dibb, een expert op het gebied van Venezolaanse zaken bij het Washington Office on Latin America.

“Maar weet je, als er sprake is van een enorme betrokkenheid bij internationaal toezicht, en natuurlijk bij druk vanuit de regering zelf en internationale druk… dan zou dat een aantal mogelijkheden kunnen creëren,” vertelde ze aan CNN.

Alvarez en veel andere migranten in Bogotá zien het als hetzelfde: “Maduro kan de verkiezingen alleen winnen als hij ze steelt. Maar als er een nieuwe regering komt, kom ik dezelfde dag terug. Niet alleen ik, maar honderden en duizenden. Er zullen niet genoeg vliegtuigen zijn zodat iedereen naar huis kan”, zegt Endil Gonzalez, een 54-jarige uit Maracaibo die de afgelopen vijf jaar voedsel heeft bezorgd in Bogotá.

Het is het lot van immigranten als Alvarez en miljoenen anderen zoals zij, waardoor deze verkiezingen zo nauwlettend in de gaten worden gehouden.

Vóór de pandemie was het gebruikelijk dat Venezolaanse migranten hun kansen zochten in de buurlanden, maar de afgelopen drie jaar hebben meer dan een half miljoen mensen het land verlaten. Ze trokken naar de zuidgrens van de Verenigde Staten en trokken rechtstreeks over land van Colombia naar Panama en Midden-Amerika, helemaal tot aan het noorden van Mexico.

Venezolanen waren de op één na grootste groep migranten die in 2023 door de Amerikaanse douane- en grenspolitie werd aangehouden, met in totaal ruim 260.000, een vervijfvoudiging. Sinds 2020, toen het aantal migranten minder dan 50.000 bedroeg, werd er druk uitgeoefend op het Witte Huis om de stroom in te dammen.

Nu de Democratische regering in november voor onzekere verkiezingen staat en het immigratiebeleid op het spel staat, zou de strijd van deze maand in Caracas ernstige gevolgen kunnen hebben voor de Amerikaanse president Joe Biden.

De meeste experts die met CNN hebben gesproken, zijn van mening dat als Gonzalez wint, veel migranten zullen besluiten terug te keren naar Venezuela – maar als Maduro aan de macht blijft, zullen meer van hen in de verleiding komen om naar de Amerikaanse grens te gaan, hetzij om politieke of praktische redenen.

In de beginjaren van de Venezolaanse migratiegolf boden veel Latijns-Amerikaanse landen noodvergunningen en ad-hocbeleid aan migranten uit het land aan, maar nu werpen veel van deze landen barrières op om het vrije verkeer van mensen te ontmoedigen.

Colombia is bijvoorbeeld gestopt met het verstrekken van documenten aan onlangs aangekomen migranten, terwijl de nieuw gekozen Panamese president, José Raul Molino, heeft voorgesteld een hek te bouwen rond de bossen die zijn land met Colombia verbinden.

Dibb schat dat er volgend jaar wel twee miljoen extra migranten op pad kunnen zijn.

De regering-Biden heeft een belangrijke rol gespeeld bij het bereiken van dit moment. Maduro’s akkoord om vrije en eerlijke verkiezingen te houden kwam er pas nadat de Verenigde Staten de oliesancties gedeeltelijk hadden opgeheven en nadat de vluchten om migranten zonder papieren naar Caracas terug te sturen in oktober werden hervat.

Het lijkt erop dat de directe onderhandelingen tussen Maduro en het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zijn vastgelopen, hoewel Maduro vorige week aankondigde dat zijn hoofdonderhandelaar, Jorge Rodriguez, een ontmoeting heeft gehad met Amerikaanse functionarissen om de gesprekken te hervatten.

Washington steunt Gonzalez openlijk, blijkbaar omdat het gelooft dat een transitie naar democratie in Venezuela niet alleen de onderhandelingen over het energie- en migratiebeleid zal bevorderen, maar ook Caracas zal helpen afstand te nemen van zijn ideologische allianties met landen als China, Rusland en Iran.

Maar nu beide landen dit jaar naar de stembus gaan, kan het zijn wat de kiezers in november beslissen, en niet in juli, dat echt het verschil maakt.

“Als de regering-Biden aan de macht blijft, denk ik dat de (bilaterale) onderhandelingen zullen doorgaan”, zei Dib.

“Als er nu een regering-Trump komt, zal deze zich waarschijnlijk beperken tot het runnen van zaken… zonder enige significante overweging van wat er gebeurt met de democratie en de mensenrechten.”