Waarom aarzelen Egypte en andere Arabische landen om Palestijnse vluchtelingen op te vangen?

CAIRO (AP) – Terwijl wanhopige Palestijnen in de gesloten Gazastrook hun toevlucht proberen te vinden onder meedogenloze Israëlische bombardementen als reactie op een brutale Hamas-aanval van 7 oktober, vragen sommigen zich af waarom buurlanden Egypte en Jordanië hen niet opnemen.

De twee landen, die Israël aan weerszijden omringen en grenzen delen met respectievelijk Gaza en de bezette Westelijke Jordaanoever, reageerden met krachtige afwijzing. Jordanië heeft al een grote Palestijnse bevolking.

Lees verder: De oproep van Israël om Gaza te evacueren doet de vrees rijzen voor een massale uittocht van vluchtelingen naar Egypte

De Egyptische president Abdel Fattah al-Sisi maakte woensdag zijn scherpste opmerkingen tot nu toe en zei dat de huidige oorlog niet alleen gericht is op de strijd tegen Hamas, die de Gazastrook regeert, “maar ook een poging is om de burgerbevolking ertoe aan te zetten… te migreren naar Egypte.” Hij waarschuwde dat dit de vrede in de regio zou kunnen vernietigen.

De Jordaanse koning Abdullah II had de dag ervoor een soortgelijke boodschap gestuurd, waarin hij zei: “Er zijn geen vluchtelingen in Jordanië, en geen vluchtelingen in Egypte.”

Hun afwijzing is geworteld in de angst dat Israël een permanente verdrijving van Palestijnen naar hun landen wil opleggen en de Palestijnse eisen om hun staat te vestigen wil intrekken. Sisi zei ook dat de massale uittocht het risico zou kunnen inhouden dat militanten naar het Egyptische Sinaï-schiereiland worden gebracht, waar ze aanvallen op Israël zouden kunnen lanceren, waardoor het vredesverdrag dat veertig jaar geleden tussen de twee landen werd ondertekend, in gevaar zou komen.

Hieronder vindt u een blik op de motivaties voor de standpunten van Egypte en Jordanië.

Een geschiedenis van ontheemding

Ontheemding is een belangrijk thema in de Palestijnse geschiedenis. In de oorlog van 1948 die kort voor de oprichting van Israël uitbrak, werden naar schatting 700.000 Palestijnen verdreven of gevlucht uit wat nu bekend staat als Israël. Palestijnen noemen de gebeurtenis de Nakba, een Arabisch woord dat ‘ramp’ betekent.

In de Midden-Oostenoorlog van 1967, toen Israël de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook in beslag nam, vluchtten nog eens 300.000 Palestijnen, de meesten naar Jordanië.

Lees verder: Palestijnse medici hebben moeite om burgers te redden die vastzitten onder het puin tijdens Israëlische bombardementen

Het aantal vluchtelingen en hun nakomelingen bedraagt ​​nu bijna 6 miljoen, van wie de meesten in kampen en gemeenschappen op de Westelijke Jordaanoever, Gaza, Libanon, Syrië en Jordanië wonen. De diaspora is wijdverspreider geworden, met veel vluchtelingen die in de Arabische Golfstaten of het Westen wonen.

Nadat de gevechten in de oorlog van 1948 waren gestopt, weigerde Israël de vluchtelingen terug te laten keren naar hun huizen. Sindsdien heeft Israël de Palestijnse eisen voor de terugkeer van vluchtelingen als onderdeel van het vredesakkoord afgewezen, met het argument dat dit een bedreiging zou vormen voor de Joodse meerderheid van het land.

Egypte vreest dat de geschiedenis zich zal herhalen en dat een groot aantal Palestijnse vluchtelingen uit Gaza uiteindelijk voor altijd zal blijven.

Er is geen garantie op terugkeer

Dit komt deels omdat er geen duidelijk scenario is voor hoe deze oorlog zal eindigen.

Israël zegt dat het van plan is Hamas te vernietigen vanwege het bloedige geweld in de zuidelijke steden. Maar het gaf geen indicatie van wat er daarna zou kunnen gebeuren en wie over Gaza zou regeren. Dit leidde tot de vrees dat het gebied het gebied voor een bepaalde periode opnieuw zou bezetten, wat verdere conflicten zou aanwakkeren.

Het Israëlische leger zei dat Palestijnen die hun bevelen opvolgden om uit het noorden van Gaza naar de zuidelijke helft van de Gazastrook te vluchten, na het einde van de oorlog naar hun huizen mochten terugkeren.

Egypte is niet gerustgesteld.

Sisi zei dat de gevechten nog jaren kunnen voortduren als Israël zegt dat het de militanten niet voldoende heeft verpletterd. Hij stelde voor dat Israël Palestijnen onderdak zou bieden in de Negev-woestijn, grenzend aan de Gazastrook, totdat het zijn militaire operaties beëindigt.

Lees verder: In hun zoektocht naar werkgelegenheid kiezen Oekraïense vluchtelingen Duitsland in plaats van Polen

“Israëls gebrek aan duidelijkheid over zijn bedoelingen in Gaza en de evacuatie van de bevolking is op zichzelf een probleem”, zegt Riccardo Fabiani, projectdirecteur Noord-Afrika bij de International Crisis Group. “Deze verwarring wakkert de angst in de buurt aan.”

Egypte drong er bij Israël op aan om humanitaire hulp aan Gaza toe te staan, en Israël zei woensdag dat het dat zou doen, maar zei niet wanneer. Volgens de Verenigde Naties herbergt Egypte, dat te maken heeft met een escalerende economische crisis, al ongeveer 9 miljoen vluchtelingen en migranten, waaronder bijna 300.000 Soedanezen die dit jaar arriveerden nadat ze de oorlog in hun land waren ontvlucht.

Maar Arabische landen en veel Palestijnen vermoeden ook dat Israël deze kans zou kunnen aangrijpen om permanente demografische veranderingen op te leggen om de Palestijnse aanspraken op een eigen staat in Gaza, de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem, die Israël in 1967 ook bezette, te vernietigen.

Sisi herhaalde woensdag zijn waarschuwingen dat de massale uittocht uit Gaza tot doel heeft “de Palestijnse kwestie te elimineren… de belangrijkste kwestie in onze regio.” Hij zei dat als er lang geleden tijdens de onderhandelingen een gedemilitariseerde Palestijnse staat tot stand was gekomen, er nu geen oorlog zou zijn.

“Alle historische precedenten wijzen op het feit dat wanneer Palestijnen gedwongen worden de Palestijnse gebieden te verlaten, zij niet mogen terugkeren”, zegt H.A. Hellyer, een senior associate fellow bij de Carnegie Endowment for International Peace. “Egypte wil niet medeplichtig zijn aan de etnische zuiveringen in Gaza.”

Wat de angsten van de Arabische landen alleen maar heeft vergroot, is de opkomst van extreemrechtse partijen onder de Israëlische premier Benjamin Netanyahu, die zich positief uitspreken over de verwijdering van de Palestijnen. Sinds de Hamas-aanval is de retoriek minder terughoudend geworden, waarbij sommige rechtse politici en mediacommentatoren het leger oproepen Gaza met de grond gelijk te maken en de inwoners ervan te verdrijven. Eén wetgever zei dat Israël een “nieuwe Nakba” in Gaza moet implementeren.

Zorgen over Hamas

Ondertussen zegt Egypte dat de massale uittocht uit Gaza Hamas of andere Palestijnse activisten naar zijn grondgebied zal brengen. Dit zou de Sinaï kunnen destabiliseren, waar het Egyptische leger jarenlang tegen islamistische militanten heeft gevochten en Hamas er op een gegeven moment van beschuldigde hen te steunen.

Egypte heeft de blokkade gesteund die Israël aan Gaza heeft opgelegd sinds Hamas in 2007 de controle over de Strook overnam, omdat het strikte controle oplegde op de binnenkomst van materialen en de doorgang van burgers heen en weer. Het vernietigde ook het netwerk van tunnels onder de grens dat Hamas en andere Palestijnen gebruikten om goederen Gaza binnen te smokkelen.

uitlegger: Wat is Hamas? Wat weet je over de oorsprong, leiders en financiering ervan?

Fabiani zei dat, nu de opstand in de Sinaï grotendeels onderdrukt is, “Caïro niet met een nieuw veiligheidsprobleem in deze problematische regio te maken wil krijgen.”

Sisi waarschuwde voor een nog destabiliserender scenario: de vernietiging van het vredesakkoord tussen Egypte en Israël uit 1979. Hij zei dat met de aanwezigheid van Palestijnse militanten de Sinaï “een basis zal worden voor aanvallen op Israël. Israël zal het recht hebben zichzelf te verdedigen … en zal Egyptisch grondgebied treffen.”

Hij zei: “De vrede die we hebben bereikt zal uit onze handen verdwijnen, allemaal ter wille van het idee om de Palestijnse zaak te liquideren.”