In onze reeks brieven van Afrikaanse journalisten schrijft de in Frankrijk gevestigde Maher Mezahi over hoe racisme en islamofobie ten grondslag liggen aan de woede die de afgelopen week op de straten van het land te zien was.
De rellen die zich over het land verspreidden na de moord op Nahl M, een 17-jarige jongen van Algerijnse afkomst door de politie, hebben de Franse samenleving op haar grondvesten geschokt. De verstoringen werden beschreven als ongekend in omvang en ernst.
In Marseille, de stad die ik het afgelopen jaar mijn thuis heb genoemd, is een absurde routine ontstaan.
De middagen waren voor het haasten om boodschappen te doen voordat winkels en openbaar vervoer voortijdig sloten voor de dreigende chaos.
‘S Avonds was er een kat-en-muisspel met hoge inzetten tussen politie en relschoppers, op de pulserende soundtrack van auto- en helikoptersirenes en vuurwerk.
De ochtend stond in het teken van Franse talkshows en de vaak afgevuurde eenzijdige analyse.
Woordvoerders, juridische analisten en politici van dezelfde afdeling van de politiebond hebben keer op keer geprobeerd uit te leggen wie, wat en vooral waarom de rellen plaatsvonden.
Hoewel de politiemoord op Nahal vrijwel unaniem werd veroordeeld, stelden velen na de rellen snel dezelfde oude vraag: emigreren naar Frankrijk.
Er was een constant aanwezig: “Hoe slaagden de derde en vierde generatie Franse burgers met een immigrantenachtergrond er niet in om in de Franse samenleving te integreren?”
En mijn persoonlijke favoriet: “Begrijpen relschoppers niet dat ze hun eigendom vernielen?”
Dat dergelijke vragen tientallen jaren nadat ze voor het eerst zijn gesteld niet zijn beantwoord, doet me afvragen of degenen die ze stellen echt op zoek zijn naar antwoorden.
In zijn beroemde inaugurele rede aan het Kenyon College in de Verenigde Staten in 2005 bracht wijlen de Amerikaanse romanschrijver David Foster Wallace het verhaal naar voren van twee jonge vissen die voor een oudere vis zwemmen, waarop hij zei: “Morgen, jongens. Hoe gaat het water?”
De twee vervolgen hun weg en dan vraagt de een aan de ander: “Wat is dit in hemelsnaam voor water?”
Wallace merkte op: “Het punt van The Fish Story is dat de meest voor de hand liggende en belangrijke feiten vaak het moeilijkst te zien en te bespreken zijn.”
Als jonge Algerijnse moslim die opgroeit in Canada, is mijn observatie van het dagelijkse leven in Frankrijk de afgelopen maanden dat het water stinkt naar verhuld en vulgair racisme en islamofobie.
In de weken voorafgaand aan de schietpartij waren er tal van voorbeelden van grote mediakanalen en politieke elites die zeer provocerende uitspraken deden over moslims en Algerijnen in Frankrijk.
Begin juni gaf oud-premier Edouard Philippe een uitgebreid interview waarin hij opriep tot hervorming van de immigratie. Hij zei dat sommige Fransen immigranten van de tweede of derde generatie niet beschouwen als Fransen met het oog op “integratie, onderwijs en burgerzin” – en dat deze opvattingen moeten worden gehoord.
Philip vervolgde met te zeggen dat de islam een ander probleem is waar veel Fransen last van hebben met immigratie.
“Het is een centraal onderwerp, een verontrustend onderwerp en een pijnlijk onderwerp”, zei hij.
Ten slotte riep hij op tot annulering van een bilateraal verdrag dat het voor Algerijnen gemakkelijker zou maken om naar Frankrijk te emigreren.
Later in juni filmde de meest bekeken nieuwszender van Frankrijk, BFM TV, de ingang van een voorbereidende school in Lyon, zodat ze het aantal studenten konden tellen dat binnenkwam in de ‘abaya’, een wijde mantel die door veel moslimvrouwen wordt gedragen.
Het doel van het rapport was om het Franse publiek te vertellen dat openbaar vertoon van religie scholen infiltreerde en in strijd was met het dogma van religie secularisme Het Franse concept van strikt secularisme in de publieke sfeer.
De meisjes liepen uitdagend in hun jurken naar de deuropening en verwijderden hun sluiers, zoals vereist door de Franse wet, waardoor het establishment moest toegeven dat ze ze actief aan het uitkleden was.
De scènes doen denken aan Frantz Fanons essay over Algerije ontsluierd, waarin hij de obsessieve kijk van het koloniale apparaat op Algerijnse vrouwen die hun lichaam bedekken analyseert.
De controverse over de mantel werd gevolgd door een verhaal dat een handvol moslimkinderen in Nice van 9 tot 11 jaar op hun schoolplein durfde te bidden.
De burgemeester van Nice, Christian Estrosi, het hoofd van een rechtse politieke partij, Eric Ciotti, en de minister van Onderwijs, Pape Ndiaye, hebben allemaal openlijk kritiek geuit op de kinderen.
Een paar dagen later, en een paar weken voor de FIFA Women’s World Cup 2023, handhaafde een Franse rechtbank een verbod voor vrouwelijke moslimvoetballers om de hijab te dragen.
Terwijl de officier die Nahl vermoordde werd vastgehouden, zetten rechtse figuren een crowdfundingcampagne voor hem op, die € 1,6 miljoen (£ 1,4 miljoen, $ 1,7 miljoen) aan donaties ontving voordat deze werd stopgezet.
Sommige linkse politici veroordeelden de campagne, maar anderen aan de rechterkant gebruikten het om hun steun aan de politie te betuigen en het werd een zeer verdeeldheid zaaiende kwestie.
Dit alles voedt het gevoel niet geaccepteerd te worden door de staat en de samenleving voor veel moslims en Noord-Afrikanen die in Frankrijk wonen, en verklaart waarom zoveel mensen zo woedend hebben gereageerd op de moord op Nael.
Martin Luther King Jr. zei ooit: “Rel is de taal van de ongehoorden.”
Vorige week lieten rusteloze Franse jongeren, misschien wel voor het eerst in hun leven, hun stem horen.
Meer brieven uit Afrika:
“Extreme internetfanaat. Maker. Amateur coffeeaholic. Gamer. Vriendelijke bacon-fan. Webexpert. Professionele twitterbeoefenaar.”
More Stories
Japan: Tyfoon Shanshan: Miljoenen mensen moeten evacueren nadat een van de sterkste tyfonen in decennia Japan treft
Het Braziliaanse Hooggerechtshof dreigt de activiteiten van Bedrijf X op te schorten als gevolg van de laatste ontwikkeling in een aanhoudend geschil
Een geredde Israëliër doet een beroep op Hamas om een deal te sluiten met de gevangene